6 Temmuz 2010 Salı

Hitit İmparatorluğu Büyük Krallık Dönemi (Siyasi) ( Son Tunç Çağı)


Son Tunç Çağı Dönemi'nde Anadolu toprakları Hitit İmparatorluğu egemenliğinde geçtiği için Hitit İmparatorluğu Büyük Krallık Dönemi'de denebilir.

Bu dönem içerisinde özellikle 2. Tuthalia ve 1. Şuppiluliuma ve 2. Murşili dönemlerinde Hitit İmparatorluğu Anadolu üzerinde büyük bir güç olmuştur.

Bu dönemin kralları :

1. Tuthalia :

Tahta yasadışı yollardan çıkan Tuthalia, amansız bir savaşçı idi ve topraklarını Arzava, Kaşka ve Hurrilere karşı savunmuştur. Hitit Dönemi'nin bu dönemi kendi sülalesi ile başlamış ve yıkılana kadar devam etmiştir.Suriye üzerinde Hitit Egemenliği'ni tahsis etmiştir.

Arnuvanda 1 : Tuthalia'nın yayılmacı politikası yerine diplomasi yolunda ilerlemiş, döneminde komşu devletlerle olan ilişkiler güçlendirilmiş, pek çok yeni antlaşmalar yapılmıştır.

2. Tuthalia : Bu dönemde toprak kayıpları yaşanmış ve bu toprakların geri alınması ile uğraşılmıştır.

1. Şuppiluliuma : 1. Şuppiluliuma döneminde krallığın sınırları Kuzey Suriye, etki alanı da Kuzey Mezopotamya'ya kadar genişlemiştir ve İşuva Krallığı'nı ele geçişrmiştir. Hakkındaki bazı bilgiler 2. Murşili tarafından yazdırılmış olan "Şippiluliuma'nın Başarıları" adlı tabletten elde edilmiştir.

Ünü yayılan 1. Şippiluliuma'ya o esnada ölen Mısır Firavunu Tutankamon'un dul eşi kendisine mektup yazarak dul kalması sebebiyle oğullarından birisini kendisine eş olarak talep etmiştir. Oğullarından birisi gönderildikten sonra firavunun eşinin muhalifleri tarafından yolda öldürülür. Bunun üzerine Mısır'a saldıran 1. Şippiluliuma orayı ele geçirir ve Kadeş Dönemi'ne kadar olan bir çatışmayı başlatır.

2. Murşili : Dönemin en başarılı krallarından biri olan 2. Murşili Kaşkarlara karşı seferler düzenler ve bu ülkeyi kendi topraklarına katar.

Babası ve ağabeyi vebadan ölünce tanrıların kendilerine veba salgını gönderdiğini düşünür vbe tanrılara yakarışta bulunmuştur. Aynı zamanda "Şippululiuma'nın Başarıları" yazıtını yazdırmıştır.

That çıkınca kardeşi 2. Hattuşili'yi ordu komutanı yapar. Ancak 2. Hattuşili Kral gibi davranmaya başlayınca kendini güvende hissetmez ve başkenti Hattuşaş'tan Tarhuntaşa kentine taşır. Bu hareketiyle devletin idari yönetimi ikiye ayrılmış olur.


2. Mutavalli : Dönemindeki en önemli olay Kadeş Savaşı'dır. 2. Ramses'in Suriye'deki küçük krallıkları alması sonucu aralarında barış antlaşması bozulmuş ve savaş kaçınılmaz olmuştur.2. Ramses ile yapılan savaşı 2. Mutavalli kazanır.

3. Mutşili : 2. Mutavalli'nin ölümüyle tahta geçmiştir. Başken bu dönemde tekrar Hattuşaş'a taşınır. Amcası 3. Hattuşili ile güç kavgasına giren 3. Hattuşili, 3. Murşili'yi sürgüne gönderir.

3. Hattuşili : Yeğeni 3. Murşili'yi tahttan indiren 3. Hattuşili krallığını ilan eder. İştar rahibesi eşi Rahbe Puduhepa ile beraber imparatorluğu beraber yönetmeye başlarlar. Bu dönemde Mısır ile ilişkiler düzeltilir ve barış antlaşması yapılır. Asurlularla yaşanan sıkıntılar sonucu tüccarlarının topraklarından geçmesine mani olmuş, Asurluları durdurmak için Amarru ve Ugarit kralları ile antlaşmalar yapmıştır.

4. Tuthalia : Kısa bir süre thatta kalmış olup Kurunta'nın isyanında Hattuşaş ele geçirilir.

Kurunta : Kısa bir süre tahtta kalır. Yerine oğlu 3. Arnuvanda geçer.

3. Arnuvanda : Dönemde Hitit krallığı gerilemeye devam eder va batı bölümündeki topraklar kaybedilir.

2. Şippiluliuma : Döneminde başlayan deniz kavimleri ile imparatorluk son bulur.

2 Temmuz 2010 Cuma

Orta Tunç Çağı


Orta Tunç Çağı Dönemi, Anadolu'da ortalama M.Ö. 2000 yıllarında başlamıştır. Bu dönemde Anadolu'nun büyük kısmı beylikler tarafından paylaşılmıştır. Bu beylikler arasında sık sık çatışma çıkmaktaydı, kimi zaman sınırlar değşiirken bazen bu beylikler tarihten siliniyordu.

Bu dönemin en önemli özelliği Mezopotamya ile oldukça güçlü ticaret ilişkiler oluşturulmuş olmasıdır.Bu ticari gelişmeler dönemin içerisinde yazıyı getirecektir.Bu güçlü ticaret ilişkilerinin oluştuğu döneme "Asur Ticaret Kolonileri Çağı" denmektedir.Bu şekilde adlandırılmasının sebebi lüks içerisinde yaşayan beyliklerin Anadolu'da az bulunan kalay ihtiyaçlarını temin ettirme ihtiyaçlarıdır. Anadolu'da kalay yerine kullanılabilen arsenik insan sağlığı için oldukça tehlikeliydi. Bu sebepten dolayı asurlu tüccarlar Anadolu'ya kalay getirme görevini üstlenmişlerdir.

Bu dönem içerisinde Anadolu'da ortalama 95 adet asurlu tüccarın kurduğu, asurcada liman anlamına gelen "karum" denilen pazar yerleri kurulmuştur.Buraya kalay dışarısında güneydeki değerli kumaşları ve taşları getiren tüccarlar bunların karşılığında değerli taşlar alıyorlardı. Bu karumların en büyüğü olan "Kaniş Karumu" idi.Bütün karumların merkezi durumunda olan Kaniş Karumu aynı zamanda Hatti Beyliği'nin merkezi konumunda idi. Burada yapılan kazılarda, ticaret ve özel işlerdeki yazışmalarda kullanılmış 20.000e yakın çivi yazılı kil tablet bulunmaktadır.

Bu dönem Hitit tarihinin son dönemlerine kadar devam etmiş, devamında Son Tunç Çağı Dönemi'ne girilmiştir.

1 Temmuz 2010 Perşembe

Megaron Tipi Evler ve Megaron Prototipli Tapınaklar


Megaron tarzı evler ilk olarak ilk tunç çağı döneminde Truva'da ortaya çıkmıştır. Bu ev dikdörtgen yapılı bir planda hazırlanmış olup önünde bir giriş kısmı mevcuttur. Hellenistik dönemde yapılan pek çok eve ve tapınağa prototip olmuş megaron tipi evler aynı zamanda günümüzde 1980 yılından beri Türkiye Mimarlar Odası'nın sembolü olarak kullanılmaktadır.

Megaron prototipli tapınaklar şu biçimde sıralanabilir.

In Antis : Megaron tarzı evlerin önüne iki adet sütun konulması ile oluşan bir yapısı vardır. Giriş holünün içerisinde Naos denilen kutsal eşyaların ve tanrıların konulduğu bir bölüm mevcuttur.Daha sonraları bu yapının arka kısmına da bir giriş holü ve 2 adet sütun eklenen bir türü de eklenmiştir.

Örnek

Prostylos : In antis tarzı tapınağın giriş holü kısmına dört adet ek sütun eklenmesi ile oluşan sütun tipidir.

Örnek

Amphiprostylos : Prostylos tarzı tapınağın arka kısmına 4 adet sütun eklenmesi ile oluşur.

Örnek

Peripteros : Tapınağın etrafına peristil adı verilen, tapınağı boydan boya çeviren bir sıra sütunun eklenmesi ile oluşan tapınak tipidir.

Örnek

Dipteros : Naos kısmında 6 adet sütun içerir ve 2 sıra peristil ile örülüdür.

Örnek

Pseudodipteros : Yalancı dipteros olarak da bilinen Pseudodipteros, dipteros planı ile aynı yapıya sahip olup, tek farkı tek sıra peristil ile çevrili olmasıdır.

Örnek